Acid oxalic là một hợp chất hóa học với công thức tổng quát H2C2O4. Nó là một acid dicacboxylic, có công thức triển khai HOOC-COOH. Nó là một acid hữu cơ tương đối mạnh, nó mạnh gấp khoảng 10.000 lần so với acid acetic. Anion của nó là một chất khử. Các dianion của acid oxalic được gọi là Oxalat
2. Tính chất hóa học
Tính axit
- Axit oxalic là một axit hữu cơ mạnh hơn nhiều so với axit axetic, với khả năng phân ly thành hai ion H⁺H+: C_2H_2O_4 → H⁺ + HC_2O_4⁻C2H2O4→H++HC2O4− HC_2O_4⁻ → H⁺ + C_2O_4^{2-}HC2O4−→H++C2O42−
Phản ứng với bazơ
- Axit oxalic phản ứng với bazơ mạnh (NaOH, KOH) để tạo muối: C_2H_2O_4 + 2NaOH → Na_2C_2O_4 + 2H_2OC2H2O4+2NaOH→Na2C2O4+2H2O
Phản ứng với kim loại và oxit kim loại
- Phản ứng với kim loại (như Ca, Fe, Mg) tạo muối oxalat: C_2H_2O_4 + CaCO_3 → CaC_2O_4 + H_2O + CO_2C2H2O4+CaCO3→CaC2O4+H2O+CO2
Tính khử
- Axit oxalic bị oxi hóa bởi chất oxi hóa mạnh (như KMnO_4KMnO4): 5C_2H_2O_4 + 2MnO_4⁻ + 6H⁺ → 10CO_2 + 2Mn²⁺ + 8H_2O5C2H2O4+2MnO4−+6H+→10CO2+2Mn2++8H2O
3. Ứng dụng
-
Công nghiệp hóa chất:
- Làm chất tẩy rỉ sét và cặn bẩn trên bề mặt kim loại.
- Thành phần trong sản xuất hóa chất nhuộm, chất tẩy trắng.
-
Xử lý nước:
- Loại bỏ ion canxi (Ca²⁺) và magie (Mg²⁺), giúp làm mềm nước.
-
Nông nghiệp:
- Sử dụng làm chất khử trong sản xuất phân bón.
-
Phân tích hóa học:
- Dùng trong các thí nghiệm chuẩn độ và kiểm tra kim loại.
4. Tác hại và lưu ý an toàn
- Tác hại:
- Ăn mòn da, mắt, và hệ tiêu hóa nếu tiếp xúc trực tiếp.
- Có độc tính cao, khi hấp thụ vào cơ thể có thể gây tổn thương thận (tạo sỏi oxalat).
- Lưu ý an toàn:
- Sử dụng đồ bảo hộ khi thao tác với axit oxalic.
- Bảo quản ở nơi khô ráo, tránh xa tầm tay trẻ em.