Crom(VI) oxit, CrO3, oxit cromic

1. Chromium trioxide là gì?

Chromium trioxide hay Crom (VI) oxit là hợp chất vô cơ có công thức hóa học là CrO3, ở điều kiện bình thường chúng là hợp chất ở trạng thái rắn, dạng miếng mỏng hoặc viên có màu đỏ tím, khi bị ướt sẽ chuyển sang màu cam sáng. Acid này tan tốt trong nước đặc biệt đy là hóa chất có tính oxy hóa rất mạnh. Ứng dụng chủ yếu trong xi mạ, sản xuất hồng ngọc tổng hợp, sản xuất gốm sứ, sơn, luyện kim, xử lý gỗ, dệt nhuộm…

2. Những tính chất lý – hóa đặc trưng của Chromium trioxide

Crom(VI) oxit tồn tại ở trạng thái rắn, dạng các miếng mỏng hoặc viên mỏng có sắc đỏ tím khi đạt trạng thái khô
CrO₃ là hóa chất không mùi, có tính háo nước, màu đỏ sẫm, dễ chảy rữa và là chất oxi hoá mạnh
Khối lượng riêng là 3,25 g/cm³
Nhiệt độ nóng chảy đạt 197 °C (470 K, 387 °F)
Điểm sôi là 250 °C (523 K, 482 °F)
Độ hòa tan 164,8 g/100 mL (0 ℃)
Nhiệt phân Crom(VI) oxit tạo thành Cr2O3 và giải phóng khí oxi

4CrO₃ → 2Cr₂O₃ + 3O₂↑

Phản ứng với dung dịch xút lỏng:

2NaOH + CrO₃ → H₂O + Na₂CrO₄

Phản ứng với dung dịch axít:

12HCl + 2CrO₃ → 3Cl₂ + 2CrCl₃ + 6H₂O

Phản ứng với nước tạo thành axit dicromic:

H₂O + 2CrO₃ → H₂Cr₂O₇

3. Sản xuất, điều chế Chromium trioxide như thế nào?

- Cho axit H₂SO₄ đặc tác dụng với dung dịch bão hòa Kali đicromat hoặc Kali cromat:

K₂Cr₂O₇ + 2H₂SO₄ → 2KHSO₄ + 2CrO₃ + H₂O

4. Những ứng dụng của hóa chất Crom(VI) oxit trong đời sống, sản xuất

- Ứng dụng hàng đầu của Crom(VI) oxit là sử dụng trong mạ crôm: CrO₃ thường được người ta kết hợp cùng với các chất phụ gia có ảnh hưởng đến quy trình mạ nhưng chúng lại không phản ứng với các trioxit. Đồng thời những trioxit này sẽ tác dụng với cađimi, kẽm, và kim loại khác để thụ động hóa crom nhằm chống lại sự ăn mòn.

- Crom(VI) oxit được sử dụng trong công nghiệp sản xuất đá quý tổng hợp (đá hồng ngọc) nhờ vào khả năng tạo màu cực tốt của hợp chất.

- Trong ngành dệt nhuộm, sơn, in ấn: Crom(VI) oxit là hóa chất có tính oxy hóa mạnh và tạo phức màu đẹp và làm chất cầm màu vải nên được sử dụng phổ biến trong dệt nhuộm và in ấn.

- Trong sửa chữa các loại nhạc cụ bằng đồng: Khi người ta sử dụng kết hợp giữa CrO3 và H2SO4 sẽ cho ra H2CrO4 là laoị dung dịch có tính oxy hóa và ăn mòn mạnh. Chúng có tác dụng làm sáng nguyên liệu đồng thau, giúp để lại lớp gỉ màu vàng sáng trên đồng thau đồng thời làm tăng thêm giá trị và tính thẩm mỹ cho sản phẩm. Ngoài ra hợp chất này còn có tác dụng làm sạch kính, xử lý và bảo quản gỗ.

5. Những lưu ý khi sử dụng và bảo quản Chromium trioxide

- Tuy có nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống sản xuất nhưng Crom(VI) oxit cũng là hóa chất có tính oxi hóa và ăn mòn mạnh, chúng sẽ gây bỏng và ăn mòn da nếu tiếp xúc trực tiếp, dễ gây cháy nổ vì tính oxy hóa mạnh. Đồng thời chúng cũng là chất khá độc và có nguy cơ gây ung thư, vì vậy cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ an toàn hóa chất khi tiếp xúc.

- Là chất gây nguy hại cho môi trường nên cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định sử dụng hóa chất, dùng với lượng nhỏ và nghiêm cấm tuyệt đối các hành vi xả thải chưa qua xử lý ra môi trường tự nhiên.

- Là chất oxy hóa và ăn mòn mạnh nên cần phải bảo quản trong thùng kín nắp, có tráng lớp nhựa epoxi. Tránh để cùng các chất dễ gây cháy nổ như dung môi, vải, giấy…